هر چند نام حضرت علی ( علیه السلام ) به صراحت در قرآن نیامده است ، اما آیات متعددی در شان او و عملکرد خاص آن حضرت ، یا درباره ولایت ، یا اهل بیت نازل شده که شامل او نیز می باشد . نزول این آیات درباره آن حضرت یا اهل بیت قطعی است و در منابع متعدد و کتب مفصل اسناد آن آمده است :

1-     آیه مربوط به انفاق او در شب و روز و آشکار و نهان : « الذین ینفقون اموالهم بالیل والنهار سرا و علانیه …. » ( سوره بقره ، آیه 274)

2-     آیه مربوط به فداکاری او در خوابیدن در بستر پیامبر در شب هجرت : « و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله … » ( سوره بقره ، آیه 207 )

3-       آیه مربوط به انفاق انگشتر در حال رکوع به فقیر : « انما ولیکم الله و رسوله ….» ( سوره مائده ،آیه 55)

4-     آیه مربوط به تبلیغ ولایت او در غدیر خم :« یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک ….» ( سوره مائده ،آیه 67)

5-       آیه مربوط به تکمیل دین پس از ابلاغ امامتش در غدیر خم : « الیوم اکملت لکم دینکم …» ( سوره مائده ، آیه 3)

6-     آیه لزوم اطاعت از اولی الامر در کنار اطاعت از خدا و رسول : « یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعو الرسول و اولی الامر منکم » ( سوره نساء ، آیه 59)

7-     آیه مربوط به انفاق افطار به مسکین و یتیم و اسیر : « و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا» ( سوره انسان ، آیه 6تا9)

8-     آیه مربوط به مباهله پیامبر و اهل بیت با نصارای نجران : « قل تعالوا ندع ابناء نا و ابناء کم …» ( سوره آل عمران ، آیه 61)

9-     آیه تطهیر اهل بیت از پلیدی ، مربوط به اهل کساء : « انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس …» ( سوره احزاب ، آیه 33)

10-آیه مربوط به مودت اهل بیت به عنوان اجر رسالت : « قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی» ( سوره شوری ، آیه 23)

11-   آیه دعوت کننده به همراه بودن با صادقان : « … و کونوا مع صادقین» ( سوره توبه ، آیه 119 )

و آیات فراوان دیگر که به گفته روایات ، درباره حضرت علی ( علیه السلام ) نازل شده است ، مثل ( سوره ق آیه 21، عبس آیه 38و 39، رعد آیه 29،اعراف آیه 46، نحل آیه 43،رعد آیه 7 و 43 ، آل عمران آیه 146 ، صف آیه 4 و …. )

علاوه بر اینها برخی کلمات و تعابیر در آیات قرآن به وجود علی ( علیه السلام ) و امامان تفسیر شده و در تفاسیر روایی آمده است ، از قبیل تعابیر امام مبین ، سابق بالخیرات ، امانت ، بئر معطله و قصر مشیده ، طوبی ، آل یاسین ، کلمه التقوی ، و برخی کلمات قرآنی دیگر .