جایگاه معنوی زنان در اسلام
پیش از اسلام در هیچ یک از جوامع بشری ، زن عضو موثر و شخصی مستقل محسوب نمی شد و کلمه زن مفهوم زبونی ، خواری و بی خردی داشت و در ادبیات آنان ، چه نظم و چه نثر سخن بسیار در ناشایستگی و تحقیر جنس زن یافت می شود که طرز تفکر و دیدگاه آنان را نسبت به زن نشان می دهد اما از روزی که آفتاب عالمتاب رسالت حضرت خاتم الانبیاء (ص) در افق جهان درخشید ، نقش زن در جامعه کاملا دگرگون شد و مردمانی که برای زن اهمیت قائل نبودند و او را موجودی پست و برای خدمت گزاری انسانی شریف ( مرد ) به حساب می آوردند ، در پرتو تعالیم اسلام ، به عنوان انسانی دارای حقوق و شخصیت اجتماعی شناختند . خداوند متعال نقش زن را به طور واضح مشخص کرد و او را همانند مرد عضو کامل جامعه و دارای جایگاه قانونی ، شرعی و رسمی قرار داد.
خداوند متعال همچنین جایگاه زن را که تا قبل از اسلام به پایین ترین درجه رسیده بود و در بسیاری از ادیان و مذاهب در ردیف شیطان قرار داشت ، آن چنان بالا برد که فرمود : « من عمل صالحا من ذکرا او انثی و هو مومن فلنحیینه حیاه طیبه و لنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعلمون » ( سوره نحل ، آیه 97 )
در این آیه ارزش تلاش و فعالیت های معنوی برای زن ، همانند مرد دارای نتایج ثمر بخشی شمرده شده است ؛ به طوری که می تواند با کوشش های شبانه روزی و گام نهادن در مسیر کمال و سعادت به درجات عالی انسانی در دنیا و آخرت برسد .
معیار ارزش در نزد خداوند متعال زن یا مرد بودن نیست ؛ بلکه تقوا ، پارسایی و شایستگی است . به همین جهت رسول گرامی اسلام ( ص) تکریم زنان و دختران را سر لوحه برنامه هایش قرار داد و حقوق از دست رفته آنان را احیا کرد و بدون تردید تا به امروز هیچ مذهب و آیینی همانند اسلام از نقش زن و شخصیت او دفاع نکرده است .
آیا زیباتر از این سخن که زن می تواند همانند مرد و حتی بهتر از آنان به اوج برتری و فضیلت انسانی دست یابد ، در جای دیگر به غیر از قرآن سراغ داریم که فرمود : « یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر وانثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقاکم » ( سوره حجرات ، آیه 13)
امام حسن عسگری برای هدایت بیشتر بانوان مسلمان و ترغیب آنان به سوی کمال ، حضرت فاطمه زهرا «سلام الله علیها » را به عنوان اسوه بانوان عالم معرفی کرده است ، و آن بانوی بانوان عالم را چنین ستوده است : « پروردگارا ! بر صدیقه ، فاطمه پاک و محبوب دل حبیب و پیامبرت درود بفرست ، همان بانویی که مادر دوستان و بر گزیدگان توست . او را ازمیان دیگران برگزیدی و فضیلت دادی و بر زنان عالم برتری بخشیدی . خداوندا ! تو خود انتقام آن بانوی گرامی را از کسانی که بر او ظلم روا داشته و حقش را سبک شمردند ،بستان ! »
امام حسن عسگری « علیه السلام » در ادامه به جایگاه والای حضرت زهرا اشاره کرده و این گونه با خداوند نجوا کرده است : « خداوندا ! همانطوری که حضرت زهرا مادر پیشوایان هدایت و همسر لوا در ملا اعلی قرار دادی پس بر او و مادرش خدیجه کبری درود بفرست ! درودی که با آن پدرش محمد « صلی الله علیه و آله » را گرامی داشته و چشمان فرزندانش را با آن روشن سازی و از سوی من در همین ساعت بهترین تهیت و سلام به ایشان ابلاغ گردان » ( مصباح المتهجد ،شیخ طوسی ، ص399)