توسل شرك است يا بدعت؟
شما هم حتماً شنيد ه ايد كه وهابيان توسل را شرك يا بدعت مي انگارند . ما در اين گفتار، در پي پاسخ با اين شبهه بي اساس وهابيان هستيم . “توسل“ موجود گرانمايه اي را جهت نيل به مقام قرب الهي ، بين خود و خدا وسيله قرار دادن است. ابن منظور در لسان العرب مي گويد: “توسل اليه بكذا ، تقرب اليه بحرمه آصره تعطفه عليه.“ با فلان موجود به وي متوسل شد يعني: به وسيله احترام و مقام آنچه نظر او را جلب مي كند، به وي نزديك گرديد. قرآن مجيد مي فرمايد:
“يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ وَ جاهِدُوا في سَبيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون“
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، از خدا پروا كنيد و به او [توسل و] تقرب جوييد و در راهش جهاد كنيد، باشد كه رستگار شويد
جوهري در صحاح اللغه، وسيله را اين گونه تعريف مي كند:
” الوسيلة ما يتقرب به الي الغير". وسيله عبارت است از آنچه با آن به ديگري تقرب مي جوييم. بنابراين ، موجود ارزشمندي كه به او متوسل مي شويم ، گاهي اعمال شايسته و پرستش خالصانه خداوند است كه به عنوان وسيله نيرومندي ما را به پروردگار جهان نزديك مي سازد و گاه يك انسان برومند كه در نزد خداي بزرگ ، از مقام و احترا م ويژه اي برخوردار است.
اقسام توسل
توسل را مي توان به سه قسم نمود:
1- توسل به اعمال صالح چنان كه جلال الدين سيوطي در ذيل آيه شريفه وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ چنين روايت كرده : “عن قتاده في قوله تعالي (وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ) قال تقربوا الي الله بطاعته و العمل بما يرضيه. قتاده در مورد آيه وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ“ مي گويد: با اطاعت خدا و عملي كه مورد خوشنودي وي باشد ، به پروردگار نزديك شود.
2- توسل به دعاي بندگان شايسته ، چنان كه قرآن كريم، از زبان برادران يوسف چنين حكايت مي كند: قالُوا يا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا كُنَّا خاطِئينَ قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ (98)و (97)سوره يوسف
گفتند: «اى پدر، براى گناهان ما آمرزش خواه كه ما خطاكار بوديم.» گفت: «به زودى از پروردگارم براى شما آمرزش مىخواهم، كه او همانا آمرزنده مهربان است.»
از آية ياد شده به روشني معلوم مي گردد كه فرزندان يعقوب به دعا و استغفار پدر خويش متوسل گرديدند و آن را وسيله بخشودگي خود دانستند و حضرت يعقوب پيامبر نيز، نه تنها به توسل آنان اعتراض نكرد ، كه به آنها وعده دعا و استغفار هم داد.