آیه 21 روم:

قرآن با تعبیر زیبایی ازدواج را آیه ای از آیات خداوندی دانسته است. ازدواج امر مقدسی است که اگر زوجها به جنبه تعالی و ایه ای آن توجه داشته باشند از بسیاری از مشکلات در امان خواهند ماند این آیه از قرآن، اصلی را مطرح میکند که باید درباره فلسفه ازدواج، زمان ازدواج، نوع انتخاب همسر و همچنین نحوه ارتباط همسران با یکدیگر رعایت شود و آن اصل مهم (رسیدن به آرامش) است.

در هر مسائله دینی همواره یک اصل وجود دارد مثلا در حوزه اخلاق اسلامی اصل بر کرامت است یا در حوزه طهارت و نجاست اصل بر طهارت است مگر آنکه خلافش ثابت شود. در ازدواج نیز اصل بر آرامش است اصولا خانواده در اسلام یعنی محل سکونت دو انسان، محل آرامش روانی دو انسان. همه تلاش انسان برای دو امر است: 1-پیشرفت 2-آرامش

بشر طالب پیشرفت برای رسیدن به آرامش تلاش میکند و در قرآن و عقل و فطرت( آرامش) اصل استاما متاسفانه امروزه در ذهن بسیاری از ما اصل بودن پیشرفت، یک امر بدیهی است در هجمۀ این نوع تفکر باید بسیار مراقب باشیم که ما نیز متاثر از آن نباشیم و به خاطر پیشرفت ازدواج نکنیم بلکه ازدواج کنیم تا به آرامش برسیم اگر در سایر ارکان زندگی نظر به آرامش نداریم لااقل ازدواج را فقط برای آرامش بخواهیم با چنین هدفی همه معیارهای انتخاب همسر به نحوی آز آن اصل متاثر میشوند اگر در معیار انتخاب همسر گفته میشود که ایمان معیار اول است به این دلیل است که ایمان از امن می آید و نتیجه امنیت آرامش است. اگر گفته میشود اخلاق معیار است به خاطر آرامشی است که اخلاق خوش با خود به همراه می آورد. اگر گفته اند کفویٌت از معیارهای گزینش همسر است به دلیل آرامشی است که در پی کفویٌت به زندگی ما هدیه میشود.

آرامش،زمینه ساز پیشرفت

تا هنگامی که شخص نتواند درون خود و فضای خانوادگی اش را اصلاح کند به پیشرفت حقیقی نائل نمی شود

شرط اول و مهم پیشرفت، سامان دادن زندگی مشترک است. یک زمین ناهموار و سست سکوی مناسبی برای پرواز نیست قطعاً پیش از اینکه پرواز کنیم زیر پاهایمان خالی میشود. رسیدن به چنین ثباط و آرامش دشوار نیست بلکه امری دست یافتنی است نزد خود نگوییم (این توقعات و آرامشی که همسرم از من میخواهد سالیان سال وقت و تلاش میبرد) مطمئن باشید که اینگونه نیست و به فضل الهی رسیدن به آن را آسانتر از آنچه پیش بینی کرده اید خواهید یافت. کسانی که در حرکت های اجتماعی توفیقات و برکات زیادی داشته اند اغلب مدیون همسری هستند که در نزدش آرامش یافته اند در غالب موارد یک همسر شایسته مستقیماً در کارهای فرد دخالت ندارد اما او را به آرامش روحی میرساند مثلاً موفقیت امام خمینی را نباید در فقاهت و سیاست مدار بودن همسرشان جستجو کرد یا اگر می خواهید بدانید چرا علامه طباطبایی یا خانم امین موفق بودند برای ایشان در پی همسری فیلسوف و مفسٌر که در خانه باهم به بحث و درس می نشستند نباشید آنچیزی که عامل موفقیت آنها شده آرامشی بوده که در نزد همسر خود داشته اند و آن آرامش الزاماً از نوع همکاری نبوده بلکه بدلیل تطابق روحی ،درک متقابل و تفاهمی بوده که با هم داشته اند .زن و شوهر خوشبخت کسانی هستند که درک درستی از شرائط و موقعیت همسر خود داشته باشند و در پی این درک شرائط همسر خود را به درستی بجا آورند .

قیمتی ترین هدایا از جانب خداوند :

هرچه در انتخاب همسر دقیق و تیزبین باشیم بالأخره مواردی از چشم ما دور خواهد ماند و بعدها تفاوتهایی را در زندگی مشاهده خواهیم کرد به همین دلیل است که خداوند با دو هدیه ارزشمند “مودٌت” و “رحمت"پایداری زندگی مشترک همسران را از همان آغاز ضمانت می کند . مودٌت و رحمت قیمتی ترین هدایایی هستند که از جانب خداوند بزرگ در آغاز زندگی مشترک به زن و شوهر اهداء می شود که بدلیل عطیه الهی بودن این دو و ارزش فراوان آنها باید تا پایان زندگی از آنها به دقت محافظت کنیم . اساسأ بسیاری از ظرافت ها و ریزه کاریهای ازدواج مربوط به محافظت از این دو هدیه ارزشمند است .مودت و رحمت ویژگی هایی دارند که کارکرد هر کدام را از دیگری متمایز می کند . در زبان عربی به علاقه ای که ویژگ ی های زیر را داشته باشد مودت گویند : 1- علاقه ای که دو طرفه باشد . 2- علاقه ای که آشکارا ابراز شود . زن وشوهر باید هنر ابراز محبت را داشته باشند هر چند که شیوۀ ابراز این دوستی به شناخت همسران از یکدیگر و میزان خلاقیٌت آنها بستگی زیادی دارد. 3-علاقه ای که همراه با احساس مسئولیت باشد. در غیر اینصورت این دوستی مودت نیست به همین دلیل به بسیاری از دوستی های قبل از ازدواج که در آن مسؤلیٌتی وجود ندارد و معلوم نیست که طرفین تا چه میزان حاضر به فداکاری هستند واژه هوس اطلاق می شود. 4- دوست داشتن فرد به خاطر خودش باشد نه به خاطر مقام ، موقعیت و پول و …

می گویند مردی به خدمت رسول خدا رسید و گفت: یا رسول الله کاری برای من بسیار تعجب انگیز است مردی و زنی یکدیگر را ندیده و نشناخته اند بعد از ایتکه یک روز از ازدواجشان بگذرد و صحبت کنند چنان یکدیگر را دوست دارند که از آن عظیم تر ممکن نباشد حضرت فرمودند: این از طرف خداوند مهربان است و آیه “و من آیاته……… ” را خواندند.

ویژگی های رحمت: تغابن آیه 14:

رحمت یک علاقه یکطرفه است. در این نوع علاقه انسان به کسی محبت می کند که محبتش را پاسخ نمی دهد در سورۀ تغابن دستوراتی بیان شده است که می توان ویژگی های رحمت را از آن بدست آورد البته در این شماره فقط نام آنها برده می شود و در شماره های بعدی انشاالله به طور کامل توضیح داده می شود این ویژگی ها و دستورات عبارتند از:

1- عفو کنید یعنی نسبت به یکدیگر و فرزندان گذشت نمایید. 2- چشم پوشی کنید یعنی خود را به تغافل بزنید بگویید اصلاً ندیدم نشنیدم اشتباه طرف را اصلاٌ به رخش نکشید. 3- جبران کنید یعنی اگر او کم کاری کرده و وظایفش را انجام نداده است شما جبران کنید.

حتماً دیده اید که در کوه نوردی، کوه نورد طناب در دست دارد که یک سر آن در دست نفر دیگر است در واقع این طناب مودت است امٌا گاهی این طناب پاره می شود یا اصلاً سر کوه نورد به سنگی می خورد و بی هوش می شود امٌا با تعجب میبینیم که کوه نورد سقوط نمی کند. وقتی با دقت نگاه می کنیم درمی یابیم که وی طناب دیگری به کمر دارد که از سقوط وی جلوگیری کرده این طناب رحمت است. دو عنصر مودت و رحمت پایداری زندگی مشترک را همینگونه محافظت می کنند مودت که از کار افتاد باید طرف دیگر طناب رحمت را محکم نگه دارد تا مودت آهسته آهسته باز گردد. یعنی همسر با استفاده از رحمتی که خدا در اختیار او گذاشته است جبران ضعف محبت دیگری را بکند تا وجدان طرف مقابل بیدار شود و به خود آید. البته اگر هر دو طناب مودت و رحمت در زندگی با هم عمل کنند زندگی دل چسب تر و شیرین تر جلوه می کند و جلو می رود اما اگر تنها یکی از آنها عمل کند بازهم زندگی از هم نمی پاشد بنابراین اگر در برخی از زندگی ها اختلال ایجاد شود نشانۀ آن است که هر دو طناب مودت و رحمت در حال پوسیدن است و بی توجهی و ضعف از سوی هم زن و هم مرد می باشد و هر دو کم کاری کرده اند. خداوند مودت و رحمت را برای زن و شوهر جعل کرده است تا آرامش آنها را ضمانت کند حال اگر هر یک از ما کانون این مودت و رحمت باشیم و برای ظهور آن بر دیگری پیشی گیریم خود را در جایگاه جعل الهی قرار داده ایم. چه مرد چه زن هر کدام رحمت و مودت بیشتری را در زندگی نثار کنند سهم بیشتری از مظهریت و تجلب الهی را در این زمینه خواهند داشت. امید است در ازدواج، این سه رکن را خصوصاً رکن اول که آرامش است را فراموش نکنیم.

برگرفته از سخنان دکتر امیر حسین بانکی پورخرد

از کتاب:سردلبران

گردآوری کننده:اکرم خدادادی طلبه پايه 3 حوزه علميه وکارشناس ارشد مطالعات زنان دانشگاه اصفهان