رمضان آمد آماده شويد
عمر او ، با مراقبه و محاسبه سپری شد و صد ها آیه قرآن را مجسم ساخت و عینیت بخشید .
حضرت امام ، توجه ویژه ای نسبت به ماه رمضان داشته و بدین جهت ، ملاقات های خودشان را در ماه رمضان تعطیل می کردند و به دعا و تلاوت قرآن و … می پرداختند . و خودشان می گفتند : « خود ماه مبارک رمضان ، کاری است » ( پا به پای آفتاب ، ج1، ص286)
یکی از یاران امام در این باره گفته است : « در این ماه ، ایشان شعر نمی خواندند و نمی سرودند و گوش به شعر هم نمی دادند . خلاصه دگرگونی خاصی متناسب با این ماه در زندگی خود ایجاد می کردند ، به گونه ای که این ماه را ، سراسر به تلاوت قرآن مجید و دعا کردن و انجام دادن مستحبات مربوط به ماه مبارک رمضان سپری می کردند .
حضرت امام درباره رمضان چنین می سرایند :
ماه رمضان شد می و میخانه بر افتاد
عشق و طرب و باده به وقت سحر افتاد
افطار به می کرد برم پیر خرابات
گفتم که تو را ، روزه ، به برگ و ثمر افتاد
با باده ، وضو گیر که در مذهب رندان
در حضرت حق این عملت بارور افتاد
عبادت و تهجد
از جمله برنامه های ویژه حضرت امام در ماه مبارک رمضان ، عبادت و تهجد بود . امام عبادت را ابزار رسیدن به عشق الهی می دانستند و به صراحت بیان می کردند که در وادی عشق ، نباید به عبادت به چشم وسیله ای برای رسیدن به بهشت نگاه کرد .
اکثر آشنایان امام نقل می کنند که از سن جوانی ، نماز شب و تهجد جزء برنامه هایشان بود . بعضی از نزدیکان ایشان می گفتند که وقتی در ظلمت و تاریکی نیمه شب ، آهسته وارد اتاق امام می شدم ، معاشقه امام را با ایزد احساس می کردم و می دیدم که با خضوع و خشوعی خاص ، نماز می خواندند و قیام و رکوع و سجود را به جا می آوردند که حقا وصف ناپذیر بود . با خودم فکر می کردم که شب امام ، حقیقتا لیله القدر است یکی از اعضای دفتر ایشان ، در این باره می گوید : « پنجاه سال است که نماز شب امام ، ترک نشده است . امام در بیماری و در صحت و در زندان و در خلاصی و در تبعید ، حتی بر روی تخت بیمارستان قلب هم نماز شب خواندند . ( هزارویک نکته ، حسین دیلمی ، ص53)
امام توجه خاصی به نوافل داشتند و هرگز نوافل را ترک نمی کردند . نقل شده است که امام ، در نجف اشرف ، با آن گرمای شدید ، ماه مبارک رمضان را روزه می گرفت و با این که در سنین پیری بودند و ضعف بسیار داشتند ، تا مغرب و عشا را به همراه نوافل به جا می آوردند ، افطار نمی کردند ! و شب ها تا صبح ، نماز و دعا می خواندند و بعد از نماز صبح ، مقداری استراحت می کردند و صبح زود برای کارهایشان آماده می شدند .
یکی از محافظان بیت می گوید : در یکی از شب های ماه مبارک رمضان ، نیمه شب ، برای انجام کاری مجبور شدم از جلوی اتاق امام گذر کنم . حین عبور متوجه شدم که امام ، زار زار گریه می کردند ! هق هق گریه امام که در فضا پیچیده بود ، واقعا مرا تحت تاثیر قرار داد که چگونه امام ، درآن موقع ، از شب ، با خدای خویش راز و نیاز می کند .
آخرین ماه مبارک رمضان دوران حیات امام ، به گفته ساکنان بیت ، از ماه مبارک رمضان های دیگر متفاوت بود ! به این صورت که امام همیشه ، برای خشک کردن اشک چشمشان دستمالی را همراه داشتند ، ولی در آن ماه مبارک رمضان ، حوله ای را نیز برمی داشتند تا به هنگام نماز های نیمه شبشان ، از آن استفاده کنند .
گزیده ای از توصیه های امام
شما ، در این چند روزی که به ماه رمضان مانده ، به فکر باشید ، خود را اصلاح کرده ، توجه به حق تعالی پیدا نمایید .
از کردار و رفتار ناشایسته خود ، استغفار کنید ! اگر خدای نا خواسته ، گناهی مرتکب شده اید ، قبل از ورود به ماه مبارک رمضان ، توبه کنید . زبان را به مناجات حق تغالی عادت دهید ! مبادا در ماه مبارک رمضان ، از شما غیبتی ، تهمتی و خلاصه گناهی سر بزند و در محضر ربوبی ، با نعم الهی و در مهمان سرای باری تعالی ، آلوده به معاصی باشید ! شما اقلا ، به آداب اولیه روزه عمل نمایید و همان طوری که شکم خود را از خوردن و آشامیدن نگه می دارید ، چشم و گوش و زبان را هم از معاصی باز دارید ! از هم اکنون ، بنا بگذارید که زبان را از غیبت ، تهمت ، بد گویی و دروغ نگه داشته ، کینه ، حسد و دیگر صفات شیطانی را از دل بیرون کنید!
اگر با پایان یافتن ماه مبارک رمضان ، در اعمال و کردار شما هیچ گونه تغییری پدید نیامد ، و راه وروش شما با قبل از ماه صیام فرقی نکرد ، معلوم می شود روزه ای که از شما خواسته اند ، محقق نشده است .
اگر دیدید کسی می خواهد غیبت کند جلوگیری کنید و به او بگویید : ما متعهد شده ایم که در این سی روز ماه مبارک رمضان ، از امور محرمه خودداری ورزیم .
و گر نمی توانید او را از غیبت باز دارید ، از آن مجلس خارج شوید ! ننشینید و گوش کنید ! توجه بکنید که به آداب ماه مبارک رمضان عمل کنید ؛ فقط ، دعا خواندن نباشد ، دعا به معنای واقعی اش باشد .